Plaklar Hakkında

GRAMOFON-PİKAP VE PLAKLARININ FARKI

Konunun daha rahat anlaşılabilmesi için önce plakçalarların (yani gramofon ve pikap) farkını anlamamız gerekiyor. Gramofon nedir Pikap nedir? Yani hangi plakçalar gramofon, hangi plakçalar pikaptır? Gramofonlar 1887-1964 yılları arasında üretilmiş mekanik plakçalarlardır. Gramofonlar elektrik enerjisine ihtiyaç duymadan bir kol vasıtasıyla kurulan zembereğin meydana getirdiği mekanik enerji ile çalışır.

1920’ye kadar üretilenlerde huni şeklinde bir boru olur. Gramofonlarda dinlenebilen plaklara TAŞ PLAK denir. Pikaplar ise 1950’lerden itibaren kullanılmaya başlamıştır.
Pikaplar elektrik enerjisi ile çalışır. Zemberek yerine elektrik motoru vardır. Bu cihazlarla çalınan plaklara ise VİNİL PLAK ismi verilir. Vinil plaklar Gramofonlarda çalınamazlar. Özetle, her plakçalar GRAMOFON DEĞİLDİR.

Şimdi gelelim plakların özelliklerine: Plaklar 2 ana başlık altında yer alır.

1. Taş Plaklar

1887-1964 yılları arasında üretilmiş Plakçalarlarda (Gramofonlarda) dinlenebilen plaklara Taş plak denir. Taş Plaklar 78 devir diye adlandırılırlar, 25 cm çapındadırlar ve her yüzünde bir şarkı vardır. Bu plaklar normalde sadece Gramofonda çalınabilirler. Taş Plaklar Gramofonların yanı sıra 78 devir seçeneği olan bazı pikaplarda da çalınabilirler. Ancak, pikapta dinlediğiniz bir taş plağın ses kalitesinde Gramofonda dinlediğiniz taş plağın ses kalitesine nazaran yaklaşık % 30 kayıp söz konusudur. Taş Plaklar bir çeşit bakalitten mamul oldukları için kırılgandırlar. İdeal şartlarda dinleme ömürleri 500 civarıdır. Gramofonda taş plak dinlerken her plakta 1 iğne değişmektedir. Bu iğne çelikten mamuldür.

2. Vinil Plaklar

Dünyada 1950’lerden itibaren kullanılmaya başlayan ve elektrikle çalışan plakçalarlarda dinlenebilen plastik plaklara “Vinil Plak” denir. Vinil Plaklar Ülkemizde 1964 yılından itibaren kullanılmaya başlamıştır. Dolayısıyla 1964 yılından sonra Plak dolduran Sanatçıların Taş Plağı yoktur. 45’liği veya Long Play Plağı vardır.

–  45’lik (45 devirlik) diye adlandırılan plaklar ise 17cm. çapındadır ve taş plaklar gibi 45’liklerin de her yüzünde bir şarkı olur.
–  33’lük (33 devirlik), Uzunçalar, Albüm veya Long Play diye adlandırdığımız plaklar 30 cm çapındadırlar ve her yüzünde 6 şarkı olur.(Şarkının uzunluğuna göre değişebilir.)

Vinil plaklar pikap plağıdır ve sadece pikaplarda çalınabilirler, GRAMOFONLARDA ÇALINAMAZLAR. Pikaplar dış etkenler hariç aynı iğne binlerce kez plak çalabilmektedir.
Aynı şekilde 1 Vinil Plak ideal şartlarda binlerce kez dinlenebilmektedir.